Στις εκλογές της 6ης Μαΐου επικράτησε ως δίλημμα των εκλογών το "Μνημόνιο - Αντιμνημόνιο". Πάνω σε αυτόν τον προεκλογικό άξονα κινήθηκαν τα κόμματα και τα αποτελέσματα έτσι ερμηνεύθηκαν. Ήταν κουραστικό να ακούς ότι ο ελληνικός λαός επέλεξε να ψηφίσει υπέρ της Ευρωπαϊκής πορείας και κατά του Μνημονίου. Αργότερα, στην περίοδο των διερευνητικών εντολών προέκυψε ότι τελικά ο λαός έδωσε εντολή για κυβέρνηση συνεργασίας - λες και είχαν συνεννοηθεί οι ψηφοφόροι! Στις ερχόμενες εκλογές της 17ης Ιούνη το δίλημμα που τίθεται προεκλογικά είναι "Ευρώ ή Δραχμή". Το πόσο τεχνητά και προς κατανάλωση είναι όλα αυτά τα διλήμματα είναι ξεκάθαρο και αγγίζουν τα όρια του κωμικού.
Το πρώτο δίλημμα (της 6ης Μαΐου) στην πραγματικότητα ήταν ανεδαφικό. Μνημόνιο στην Ελλάδα δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Αυτό που εφαρμόστηκε ήταν μια εξοντωτική πολιτική χωρίς κανένα όφελος. Εφαρμόστηκαν οριζόντιες περικοπές στα εισοδήματα της συντριπτικής πλειονότητας του κόσμου και υπερφορολόγηση - περισσότερη από κάθε λογικό πλαίσιο. Καλώς ή κακώς η ελληνική ηγεσία υπέγραφε μια σειρά μέτρων προς εφαρμογή μέσα στα οποία σαφώς και υπήρχαν περικοπές και νέοι φόροι αλλά όχι μόνο αυτά. Πλήθος μέτρων που αφορούσε, για παράδειγμα, διαρθρωτικές αλλαγές ώστε το τερατούργημα του κράτους να εκσυγχρονιστεί και να γίνει περισσότερο παραγωγικό και φιλικό προς τον πολίτη έμειναν στα χαρτιά. Αντιθέτως, επειδή υπήρχε η υποχρέωση να επιτυγχάνονται οι στόχοι για τις επόμενες εκταμιεύσεις, η επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης - προκειμένου να κλείνουν οι τρύπες - ήταν περισσότερες περικοπές και περισσότεροι φόροι με θύματα τα συνήθη, παραγωγή περισσότερης ανεργίας, εξόντωση επιχειρήσεων και (πολύ σημαντικό μακροπρόθεσμα) δημιουργία εντονότατων διχαστικών φαινομένων στην κοινωνία. Και ήταν τόσο άγαρμπος ο τρόπος εφαρμογής που μόνο δεινά θα μπορούσε να παράγει.
Το δεύτερο δίλημμα περί "Ευρώ ή Δραχμής" δεν θα έπρεπε καν να υφίσταται. Υπό κανονικές συνθήκες και σε μια κανονική χώρα που είναι μπροστά στο φάσμα της οικονομικής καταστροφής το ερώτημα θα έπρεπε να είναι αν υπάρχει και ποιος είναι αυτός ο πολιτικός σχηματισμός που μπορεί να εγγυηθεί την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας επαναφέροντας σταδιακά τη σταθερότητα και διεκδικώντας ισόνομη μεταχείριση στα πλαίσια της Ευρωζώνης δείχνοντας την πολιτική βούληση ώστε αφενός να κερδίσει το σεβασμό και αφετέρου να αλλάξει ριζικά την εικόνα ενός διεφθαρμένου και αντιπαραγωγικού κράτους όπως αυτή διαμορφώθηκε από τη μεταπολίτευση και ύστερα. Αντί όμως να αναζητούμε ποια είναι (και αν υπάρχει) αυτή η δύναμη παρακολουθούμε την πολιτική αστειότητα στο μέγιστο βαθμό. Ένας για τον εαυτό του και όλοι για πάρτη τους.
Ένα άλλο μήνυμα που παίχτηκε πολύ ήταν το τέλος του δικομματισμού. Αυτό είχε την έννοια του τέλους μιας εποχής όπου σημαδεύτηκε από την εναλλαγή στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Έστω, λοιπόν, ότι το παλιό πέθανε - το καινούριο που είναι; Είναι καινούριο να συντίθεται ο νέος δικομματισμός ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ πασπαλισμένος με κόμματα μιας χρήσης και μια καθόλου αμελητέα φασιστική χροιά που κερδίζει την εκπροσώπησή της λόγω του καθολικού χάους στο οποίο κατάντησαν την πολιτική οι νόμιμοι εκφραστές της που είχαν την ευθύνη διακυβέρνησης εδώ και σχεδόν 40 χρόνια;
Ο κόσμος εξέφρασε την αποστροφή του στα κόμματα που άφησαν την Ελλάδα να καταλήξει να είναι ένα κράτος παροχής υπηρεσιών, υπερδανεισμένο, αναπτυγμένο τεχνητά μέσω μόχλευσης και εικονικών στοιχείων, βουτηγμένο εξ ολοκλήρου στη διαφθορά. Ας μην κρυβόμαστε όμως, η αντίδραση ήρθε όταν θίχτηκαν τα προσωπικά μας συμφέροντα. Γιατί η κατάσταση δεν διαμορφώθηκε τον τελευταίο χρόνο ή τα τελευταία 5 χρόνια. Η κατάσταση αυτή υπήρχε και μεγάλωνε εδώ και ολόκληρες δεκαετίες. Παράλληλα, το σκάσιμο της φούσκας της εικονικής ευημερίας έφερε πανικόβλητους χειρισμούς. Έτσι, το ΠΑΣΟΚ έχασε την (όποια) ιδεολογική του ταυτότητα μετατοπιζόμενο όλο και δεξιότερα ακολουθώντας φιλελεύθερες και αντισοσιαλιστικές επιταγές ενώ η εμπλοκή της ΝΔ στην κυβέρνηση από τον περασμένο Νοέμβρη την απομάκρυνε από τη δική της ιδεολογική βάση. Έμειναν έτσι τεράστιοι κενοί πολιτικοί χώροι που αναζητούσαν εκπροσώπηση. Το αριστερό/κεντροαριστερό κενό καλύφθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη νεοσύστατη ΔΗΜΑΡ. Το δεξιό κενό καλύφθηκε από τους Ανεξάρτητους Έλληνες, τα τρία φιλελεύθερα κόμματα που έμειναν χωρίς κοινοβουλευτική εκπροσώπηση στις πρόσφατες εκλογές (Δημοκρατική Συμμαχία, Δράση, Δημιουργία Ξανά) και την Χρυσή Αυγή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να εκτιναχθεί και να αποτελεί σήμερα ένα κόμμα που διεκδικεί πολύ σοβαρά τη νίκη στις εκλογές της 17ης Ιούνη. Νομίζω ότι το κομβικό σημείο ήταν η δήλωση του Τσίπρα ότι δεν θα πετάξει την εντολή του - δήλωση που έκανε μερικές ημέρες πριν τις εκλογές της 6ης Μαΐου. Κατάφερε έτσι να γίνει ο κύριος πόλος της αριστεράς που διεκδικεί την εξουσία και όχι την δυναμική αντιπολίτευση μιας και αυτός ήταν ο ρόλος στον οποίο είχαν περιοριστεί τα αριστερά κόμματα. Το αποτέλεσμα ήταν να συγκεντρώσει δυνάμεις από παραδοσιακούς ψηφοφόρους άλλων χώρων ακόμα και μη αριστερών. Ακόμα ένα κομμάτι του κενού χώρου πέτυχε να πάρει και η ΔΗΜΑΡ παίζοντας όμως δευτερεύοντα ρόλο σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ καθώς αφενός δεν έδειξε κυβερνητικές προθέσεις ενώ αφετέρου για κάποιους έγινε το μικρό ΠΑΣΟΚ. Κάτι αντίστοιχο πέτυχαν και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες από την άλλη μεριά. Μάζεψαν τον παραδοσιακό συντηρητικό ψηφοφόρο της λαϊκής δεξιάς που ένιωθε πως δεν εκπροσωπούνταν από την ΝΔ. Όπως, βεβαίως, κάτι αντίστοιχο πέτυχε και η Χρυσή Αυγή ποντάροντας στο αίσθημα ανασφάλειας και την ανάγκη αντίδρασης του κόσμου με κάθε τρόπο.
Κατά μία ανάγνωση ο κατακερματισμός της πολιτικής επιρροής των κομμάτων είναι ένα βήμα εμπρός προς μια νέα εποχή. Από την άλλη, όμως, φαντάζει σαν μια φυσιολογική εξέλιξη στο πλαίσιο των όσων αναφέρθηκαν επιγραμματικά παραπάνω. Κατά τη γνώμη μου, το θέμα είναι η επόμενη μέρα. Υπάρχει, τελικά, αυτή η δύναμη που μπορεί να πάρει στην πλάτη τη χώρα; Η απάντηση είναι ένα τεράστιο ΟΧΙ. Κανένα κόμμα δεν μπορεί να σώσει την κατάσταση αν συνεχιστεί η λογική της πόλωσης. Μια αριστερή κυβέρνηση θα αντιμετώπιζε γρήγορα ή γρηγορότερα κρίση ταυτότητας μπροστά στον αντίκτυπο των επιλογών της και στην πίεση των υπολοίπων δυνάμεων. Μια κυβέρνηση με άξονα την ΝΔ θα είχε μηδενική ανοχή από την κοινωνία και εντονότατη αντιπολίτευση από τα αριστερά και δεξιότερα της ιδίας κόμματα. Σε κάθε περίπτωση θα οδηγούμασταν σε αδιέξοδο.
Θεωρώ ότι είναι πραγματική ανάγκη να συσταθεί μια κυβέρνηση όπου θα έχουν ρόλο όλα τα κόμματα των οποίων ο στόχος είναι η σωτηρία της χώρας μέσα στην Ευρώπη. Άλλωστε σε αυτήν την κατεύθυνση πορεύεται το έθνος εδώ και πολλά χρόνια. Αυτός είναι και ο λόγος που οφείλεις να στηρίξεις την επιλογή σου. Εξάλλου, η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα υπό αυτές τις συνθήκες και στην κατάσταση που είναι η ελληνική οικονομία με την απουσία παραγωγικής δύναμης και τις εντονότατες κοινωνικές αντιθέσεις, θα ήταν ο συντομότερος δρόμος προς την εξαθλίωση (και όχι μόνο) δικαιώνοντας μόνο εκείνους που έχοντας πλουτίσει, έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό και θα επέστρεφαν θριαμβευτές. Είναι λογικό, λοιπόν, ακόμα και την κρίσιμη ώρα να ζητάς από τους πολιτικούς σου να πετύχουν αυτό το οποίο μονίμως ζητούν από το λαό τους. Γιατί δεν μπορείς να ζητάς από τον κόσμο να κάνει υπομονή, να παραμένει ενωμένος για το καλό της πατρίδας, να δώσει ό,τι έχει για τη σωτηρία της κι εσύ να διχάζεις και να πέφτεις συνεχώς σε μικροπολιτικά ολισθήματα.
Η ΝΔ κινήθηκε στην καμπάνια της στις προηγούμενες εκλογές με κεντρικό πρόσωπο τον Αντώνη Σαμαρά. Ένα πρόσωπο που δεν πουλάει ούτε στους δικούς της ψηφοφόρους. Στις τωρινές άλλαξε στρατηγική. Κι επέλεξε την τρομοκρατία - ειδικά με το εμετικό σποτάκι με το σχολείο. Αυτή είναι η υπεύθυνη δύναμη που διαλαλεί; Μαζεύει, χάριν του "πανευρωπαϊκού κεντροδεξιού μετώπου" κάθε στέλεχος από άλλο κόμμα που βρίσκει μπόσικο και ύστερα κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ για τις συνιστώσες του ενώ η ίδια τείνει να τον ανταγωνιστεί εμπεριέχοντας δυνάμεις φιλελεύθερες, εθνικιστικές, σαμαρικές, ακροδεξιές, καραμανλικές, μητσοτακικές κτλ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια ιστορική ευκαιρία να διαχειριστεί μια κατάσταση που τον ευνόησε πλήρως. Δεν είχε όμως κανένα λόγο να ακολουθήσει μια γραμμή παροχολογίας και ανεδαφικών εξαγγελιών. Όφειλε με υπευθυνότητα να αυτοαναδειχθεί σε μια υπεύθυνη δύναμη που θα μπορούσε να εμπνεύσει (το έχει απόλυτη ανάγκη ο κόσμος). Αντιθέτως, πέφτει στην παγίδα που τόσα χρόνια έπεφταν τα κόμματα που κατηγορεί για την κατάντια. Με λίγα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε την ευκαιρία να αναδειχθεί στο καινούριο αλλά έχω την αίσθηση ότι την χάνει - είναι δύσκολο να μην επηρεαστείς όταν τα βάζεις με το παλιό και το σάπιο άλλωστε. Διατηρεί όμως το ελαφρυντικό της ελάχιστης συμμετοχής στην μέχρι τώρα διαμόρφωση της τραγικής κατάστασης.
Προχθές παρακολουθούσα την διακαναλική συνέντευξη του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ. Αν κάποιος δεν είχε ιδέα περί του τι είχε προηγηθεί τα τελευταία 2-3 χρόνια στη χώρα θα έλεγε ότι ο Βενιζέλος έχει την πιο υπεύθυνη στάση - χωρίς αερολογίες και πλειοδοσία παροχών, με συγκεκριμένους και εφικτούς στόχους. Μόνο που αυτός ήταν ο υπουργός οικονομικών και αργότερα ο ηγέτης του κόμματος που φέρει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης. Αυτό όμως φανερώνει και το μέγεθος του αδιεξόδου: η πιο ρεαλιστική φωνή αρχηγού κόμματος εξουσίας (είτε κόμματος που τη διαχειρίστηκε είτε στοχεύει σε αυτή) που ακούγεται να είναι από εκείνον το κόμμα του οποίου φέρει τη συντριπτικά μεγαλύτερη ευθύνη για το τέλμα στο οποίο έχουμε περιέλθει...
Και μέσα σε όλα αυτά ακούω να επαναλαμβάνεται άλλο ένα κλισέ: το διακύβευμα - το αποτέλεσμα του ζαριού δηλαδή (του αρχαίου κύβου). Αυτό ίσως να είναι το πιο αντιπροσωπευτικό κλισέ. Γιατί μάλλον ευελπιστούμε σε καλές ζαριές και τίποτα παραπάνω - πολλές εκ των οποίων δε θα ρίχνουν ελληνικά χέρια!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου